Ik ben mezelf aan het leren beter te kijken, observeren. Ik wil preciezer te werk kunnen gaan. Dit doe ik met een raster. Ik ben al een aantal portretten verder, maar omdat deze wat lastiger te delen zijn in verband met de portretrechten, gebruik ik in het voorbeeld hieronder een foto van het paard van mijn schoonzusje. Overigens heb ik ook toestemming gevraagd en gekregen voor het plaatsen van deze foto. Niet aan het paard, maar aan mijn schoonzusje ;)
Foto met raster 
Schets met raster
Ik begin met een raster op de foto, met behulp van een app (ik gebruik Grid#, maar er zijn er meer). Vervolgens maak ik een raster van dezelfde verhoudingen op mijn papier. Houd er rekening mee dat zo’n digitaal raster vierkanten of rechthoeken kan maken. En zorg ervoor dat dit dan dus ook vierkanten of rechthoeken op je papier zijn. Dit laatste is bij mij weleens fout gegaan en dan ziet een schets er wel een beetje raar uit. En ik kon eerst maar niet ontdekken waarom.
De oren binnen een vakje 
De schets van de oren 
De mond binnen een vakje 
De foutieve schets van de mond
In bovenstaande voorbeelden kun je zien hoe ik te werk ga en waarom zo’n raster nuttig is. Omdat de vlakken best groot zijn (kleiner maken is mogelijk in de app, en als je net begint is dat ook aan te raden), verdeel ik ze mentaal in nog kleinere stukjes. Zo zoek ik het midden en kijk ik of mijn eigen geschetste lijnen overeenkomen met de lijnen op de foto.
Zo zie je bij het oor dat ik het eerst te klein had getekend. Het puntje van het rechteroor (rechts voor het paard) komt op ongeveer drie-achtste uit, terwijl mijn eerste poging dat puntje op net iets meer dan één-vierde uitkwam. Ook bij de schets van de mond zie je mij de mist in gaan. Op de foto is het stukje van de onderlip tot de lijn links ongeveer één-vierde, terwijl dat stukje in mijn schets veel kleiner is.
Schets met raster 
Eerste pastellaag; licht en donker
Zo ga ik alle lijnen af. Vooral de lijnen die een rasterlijn doorkruisen bekijk ik nauwkeurig. Klopt het met de referentiefoto? Zo ja, top, doorgaan. Zo niet, gummen en opnieuw. Het duurt even, maar hoe vaker je het doet, hoe sneller het gaat, want je traint je ogen, je handen, en je hersenen. In het begin is het misschien frustrerend, maar volhouden! Het wordt steeds leuker.
Als ik tevreden ben met de schets, gum ik het raster zoveel mogelijk uit en breng ik de eerste pastellaag aan. Omdat mijn papier een middentoon heeft, kan ik licht en donker aanbrengen als eerste opzet. Ik gebruik PanPastel, een zacht poeder dat een beetje lijkt op oogschaduw. Het is een heerlijk medium en als de studio weer open mag, leg ik graag uit hoe het werkt!
De onderschildering in pastel 
Fixatief
Als ik klaar ben met de pastel onderschildering, kan ik beginnen met de volgende laag: kleurpotlood! Maar eerst fixeer ik het pastel, om vegen te voorkomen. Dit doe ik met fixatief. Je kunt het ook met haarlak proberen, maar test het dan eerst even op een kladje van hetzelfde soort papier. Het zou zonde zijn als het vlekken of druppels veroorzaakt.
Met kleurpotlood kun je net even wat meer details aanbrengen. Maar dat laat ik in een volgend artikel zien!